दैनिक चालु वार्ता वृत्तसेवा-
सरव्हायकल कॅन्सर-
गर्भाशय ग्रीवा चा कर्करोग
सरव्हायकल कॅन्सर काय आहे?
सरव्हायकल कॅन्सर म्हणजे गर्भाशयात, गर्भाशयाचा खालचा भाग किंवा उदर यांमध्ये पेशींची असामान्य वाढ. बहुतेक कर्करोग स्क्वॅमस सेल प्रकारचे असतात, तर एडेनोकार्सीनोमा हा त्यानंतरचा सर्वात सामान्य विकार आहे. जगामधे महिलांमध्ये आढळणारा सरव्हायकल कॅन्सर हा सर्वात सामान्य विकार आहे. भारतात 6-29% महिलांना ह्या कर्करोगाची बाधा होते.
याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?
आरंभिक अवस्थांमध्ये गर्भाशयाच्या कर्करोगाची लक्षणे लक्षात येत नाही. गर्भाशयाचा कर्करोग जसजसा वाढत जातो, तशी त्याची लक्षणं स्पष्ट होत जातात.
या कर्करोगाची सुरुवातीची लक्षणे पुढीप्रमाणे असतात-
शरीर संबंधांच्या वेळी वेदना होतात
योनीमधून दुर्गंधीयुक्त स्राव
मासिक पाळीमध्ये खूप रक्तस्राव
उशिरा दिसून येणाऱ्या लक्षणांमध्ये शरीर संबंधानंतर असामान्य रक्तस्राव होणे हे प्रमुख कारण होय. शिवाय भूक न लागणे, वजन कमी होणे, पायावर सूज येणे, पोटावर सूज असणे, लघवी किंवा शौचावाटे रक्तस्राव होणे इत्यादी लक्षणेसुद्धा उशिरा आढळतात. ग्रीवेच्या कर्करोगाचे निदान प्राथिमक अवस्थेत होणे सहज शक्य असते. लवकर निदान होण्याकरिता सर्व महिलांनी वयाच्या ३५ व्या वर्षापासून आपल्या स्त्री रोग तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे आवश्यक असते. न चुकता वर्षातून कमीत कमी एकदा तरी स्त्री रोग तज्ज्ञाचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे
याची मुख्य कारणं काय आहेत?
गर्भाशयाच्या कर्करोग बहुतेक प्रकरणात ह्यूमन पॅपिलोमाव्हायरस (एचपीव्ही-HPV) चा संसर्ग झाल्यामुळे होतो जो योनि, तोंडी किंवा गुदव्दार संभोगाद्वारे एखाद्या व्यक्तीतून दुस-या व्यक्तीत पसरू शकतो. काही इतर घटक जे कर्करोगाचे प्रमाण वाढवू शकतात ती अशी आहेत :
1. धूम्रपान.
2. प्रतिकारशक्ती कमी होणे.
3. 5 वर्ष किंवा त्यापेक्षा जास्त काळासाठी गर्भनिरोधक (जन्म नियंत्रण) गोळ्यांचा वापर.
4. 3 मुलांपेक्षा जास्त मुले असणे.
याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?
याची कोणतीही प्रारंभिक चिन्हे किंवा लक्षणे नाहीत; पण, नियमित तपासणी गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा शोध घेण्यात मदत करू शकते. 30 आणि 49 वर्षाच्या दरम्यानच्या स्त्रियांना वार्षिक स्क्रीनिंगची शिफारस केली जाते.
या कर्करोगाचे निदान होण्यासाठी वेगवेगळ्या चाचण्या केल्या जातात .
पॅप स्मिअर-या चाचणीत ग्रीवेच्या पेशीमधील बदल शोधले जातात. ही चाचणी करताना गर्भ पिशवीच्या मुखावरील स्राव काढून पॅथॉलॉजी तज्ज्ञाकडे पाठविला जातो. पॅप स्मिअर चाचणी प्रत्येक महिलेने वयाच्या ३५ व्या वर्षापा सून दर तीन वर्षांनी तर अधिक जोखमीची वागणूक असणाऱ्या महिलांनी दर वर्षी करावी.
एचपीव्ही डीएनए– ह्युमन पॅपिलोमा विषाणूचा संसर्ग जाणून घेण्यासाठी ही चाचणी केली जाते.
कॉल्पोस्कोपी – यात दुर्बिणद्वारे ग्रीवा व योनीमार्गाचा सखोल अभ्यास करून सामान्य न दिसणाऱ्या भागातील बायप्सी घेतली जाते.
एमआरआय – ही तपासणी कर्करोगाच्या नंतरच्या स्थितीत शरीरातील प्रसार जाणून घेण्यासाठी करतात.
या कर्करोगात सुरुवातीच्या काळात शस्त्रिक्रियेद्वारे ९० टक्के रुग्ण बरे होऊ शकतात. पण नंतरच्या टप्प्यात रेडिओथेरपी उपचार पद्धतीचा उपयोग केला जातो. हा कर्करोग नियंत्रणासाठी ह्युमन पॅपिलोमा लसीकरण हा एक मोठा टप्पा शकतो. साधारणत: वयाच्या ११ ते १२ व्या वर्षांपासू ही लस घेणे फायद्याचे ठरते. या लसीच्या तीन मात्र दिल्या जातात.
कर्करोगाच्या तीव्रतेवर आधारीत, डॉक्टर मोनोथेरपी किंवा कॉम्बिनेशन थेरपी सुचवू शकतात.
मानक उपचारांमध्ये खालील समाविष्ट आहे:
शस्त्रक्रिया:
कोनीसेशन: गर्भाशयातील एक शंकुधारी ऊतक काढून घेतला जातो.
टोटल हिस्टरेक्टोमीः शस्त्रक्रियेद्वारे संपूर्ण गर्भाशय काढल्या जाते.
रेडिएशन थेरपी: कर्करोगाच्या पेशी मारण्यासाठी उच्च-ऊर्जा किरणांचा वापर
किमोथेरपी: कर्करोगाच्या पेशी थांबविण्यासाठी किंवा मारण्यासाठी वापरली जाणारी औषधे.
टार्गेटेड थेरपी: कर्करोगाच्या पेशी ओळखर्या आणि त्यांवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या मोनोक्लोनल अँटीबॉडीजचा वापर.
9-26 वर्ष वयोगटातील मुलींसाठी एचपीव्ही (HPV) (रीकॉम्बीनंट लसी) लसीकरण करण्याची शिफारस केली जाते कारण ही लस लायसन्सस्ड, सुरक्षित आणि प्रभावी आहेत. कर्करोगाचे प्रसरण होण्यासाठी बरीच वर्षे लागतात, ते याद्वारे प्रतिबंधित केले जाऊ शकते.
स्वतःच्या-काळजी घ्यायच्या टिप्स अशा आहेत:
गर्भाशयात झालेल्या नैसर्गिक बदलांचे निरीक्षण करण्यासाठी आरसा आणि फ्लॅशलाइटचा वापर करून स्वत: च तपासा.
गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी कॉंडोमसारख्या नॉन-ड्रग गर्भनिरोधक पद्धतींचा वापर करा.
एचपीव्ही संसर्ग टाळण्यासाठी एकापेक्षा जास्त भागीदारांसोबत लैंगिक संबंध टाळा.
कोणताही सहकारी संसर्ग टाळण्यासाठी आरोग्यास पोषक असे वातावरण ठेवा
रोगाची स्थिती माहित करून घेण्यासाठी नियमित पाठपुरावा करा.निदान झाल्यानंतर सुरुवातीच्या 2 वर्षांसाठी 2-3 महिन्यांनी सतत तपासणी करावी.
गर्भाशयाचा कर्करोग सामाजिक कलंक मानला जाऊ नये आणि कर्करोगाची स्क्रीनिंग आणि लवकर निदानासाठी स्त्री रोग विशेषज्ञाला सर्व माहिती देणे आवश्यक आहे. सकारात्मक दृष्टिकोन आणि नियमित तपासणीने गर्भाशयाचा कर्करोग प्रतिबंधित केला जाऊ शकतो.
चंद्रा नर्सिंग होम कोंढवा कात्रज रोड खडी मशीन चौक कोंढवा बुद्रुक पुणे 48 संपर्क क्रमांक- 9326208383